رشته مهندسی شیمی یکی از رشته های زیر گروه ریاضی است که در میان بسیاری از داوطلبان کنکور طرفداران زیادی دارد و در زمان انتخاب رشته بعنوان اولویت های اصلی در نظر گرفته میشود.
برای ورود به این رشته باید اول خصوصیات این رشته ، مزایا و معایب آن و مهم تر از همه این ها بازار کار و درآمد رشته مهندسی شیمی را شناخت و بعد با دید باز انتخاب کرد پس نه تنها این رشته بلکه هیچ رشته ای را صرفا بخاطر اسمش انتخاب نکنید.
در این مطلب قصد داریمرشته مهندسی شیمی را معرفی کنیم تا دواطلبان این رشته با آگاهی بیشتری بتوانند دست به انتخاب بزنند، تا انتهای این مقاله با ما همراه باش تا بهترین انتخاب را داشته باشی.
فهرست مطالب
معرفی رشته مهندسی شیمی
رشته مهندسی شیمی یکی از محبوبترین رشتههای مهندسی است که در بین خانمها و آقایان داوطلبان زیادی دارد، داوطلبانی که میخواهند در این رشته قبول شوند باید به درس ریاضی و ضریب آن توجه کنند.
این رشته به نحوه موازنه، جداسازی مواد، مهندسی واکنش میپردازد در واقع رشته مهندسی شیمی به تبدیل مواد خام به محصولات مفید و قابل استفاده مربوط میشود، و فارغ التحصیلان این رشته توانایی طراحی و ساخت وسایل مختلف در صنایع شیمیایی رایدا خواهند کرد.
داوطلبانی که به سراغ این رشته میروند باید ذهن خلاقی داشته باشند تا آزمایشهای پیچیده صنعتی را درک کنند و روشهای جدید برای ساخت وسایل ابداع کنند.در این رشته هم مانند دیگر رشته های مهندسی طراحی و ابداع حرف اول را میزند!
برخی از دواطلبان گمان میکنند در این رشته تنها درس شیمی تدریس میشود اما این باور بسیار اشتباه است و دانشجویان رشته مهندسی شیمی بیشتر از درس شیمی با درس ریاضی سر وکار دارند البته شیمی هم بخش مهمی از این رشته است ولی به دلیل مهندسی بودن رشته ریاضی در اولویت دروس قرار دارد.
میشود رشته مهندسی شیمی را تا مقطع دکتری تحصیل کرد و علاوه بر فعالیت های شغلی مختص خود این رشته در زمینه آموزش و دانشگاه وارد شد پس امکان اشتغال همزمان در چند زمینه در این رشته وجود دارد.
موضوعات مرتبط : بهترین گرایش های مهندسی شیمی برای خانم ها
مزایا و معایب رشته مهندسی شیمی

مزایا و معایب رشته مهندسی شیمی یکی از پارامترهایی است که در انتخاب این رشته نقش دارد، آگاهی از مزایا و معایب این رشته سبب میشود تا افراد راحتتر این رشته را برای تحصیل انتخاب کنند، بنابراین در ادامه میخواهیم مزایا و معایب رشته مهندسی شیمی را بررسی کنیم.
مزایای رشته مهندسی شیمی
یکی از مهمترین مزایایرشته مهندسی شیمی مربوط به بازار کار آن است، فارغ التحصیلان این رشته در صنایع مختلفی میتوانند فعالیت کنند، در واقع دواطلبان پس از فارغ التحصیلی به هیچ عنوان نباید نگران آینده کاری خود باشند؛ زیرا در هر شرایطی میتوانند وارد بازار کار شوند و شغل مناسب خود را پیدا کنند.
یکی دیگر ازمزایای رشته مهندسی شیمی این است که امکان تحصیل تا مقاطع دکتری وجود دارد و دست علاقه مندان این رشته برای ورود به گرایش های مختلف در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری باز است.
امکان مهاجرت یکی دیگر از مزایای مهم تحصیل در این رشته است و دواطلبان پس از فارغ التحصیلی میتوانند برای مهاجرت کاری و تحصیلی اقدام کنند.
با انتخاب رشته درست میشود به سادگی در یکی از دانشگاه های دولتی قبول شد.
معایب رشته مهندسی شیمی
در خصوص معایب این رشته باید بگوییم که خطرات احتمالی زیادی در آزمایشگاهها وجود دارد، در واقع محیط کاری این رشتهتا حدی پر خطر است پس حتما این مورد را در زمان انتخاب مد نظر داشته باشید.
از دیگر معایب رشته مهندسی شیمی میتوانیم به دشواری درسها اشاره کنیم دروس این رشته دورس آسانی نیستند و دواطلبان در دوران تحصیل باید بسیار تلاش کنند تا این دروس را بگذرانند.
شاید یکی از معایب این رشته این باشد که رشته چندان مناسبی از نظر محیط کاری برای خانم ها نیست.
میشود با استفاده از این رشته به سرعت شاغل شد اما درآمد در حالت کارمندی زیاد نیست مگر اینکه شخص خودش اقدام به تاسیس شرکت پیمانکاری کند.
دروس رشته مهندسی شیمی
دوران تحصیل در رشته مهندسی شیمی ۴ ساله است و داوطلبان باید در ۸ نیم سال و نهایتا 5 سال ۱۴۲ واحد درسی را سپری کنند . واحد های این رشته جذاب بر این اساس تقسیم بندی میشود:
✔️ دروس عمومی ۲۲ واحد
✔️ دروس پایه ۴۴ واحد
✔️ دروس اصلی ۵۸ واحد
✔️ دروس تخصصی ۱۲ واحد
✔️ دورس اختیاری شامل ۶ واحد
در صورتی که داوطلب بتواند تمام دورس دوران تحصیل را با نمره مناسب بگذراند پس از ۴ سال فارغ التحصیل میشود.در ادامه میخواهیممهمترین دروس رشته مهندسی شیمی را معرفی کنیم.
دورس پایه
ریاضی ۱ | ریاضی ۲ |
فیزیک ۱ | فیزیک۲ |
آزمایشگاه فیزیک ۱ | آزمایشگاه فیزیک ۲ |
آزمایشگاه شیمی عمومی | آزمایشگاه شیمی تجزیه |
آزمایشگاه شیمی آلی | معادلات دیفرانسیل |
ریاضیات مهندسی | محاسبات عددی |
شیمی عمومی | شیمی آلی |
شیمی تجزیه | کارگاه عمومی |
کارگاه نرم افزار مهندسی | برنامه نویسی کامپیوتر |
نقشه کشی صنعتی | استاتیک و مقاومت مصالح |
دورس اصلی
آشنایی با مهندسی | موازنه انرژی و مواد |
سیالات ۱ | مکانیک سیالات ۲ |
ترمودینامیک مهندسی شیمی ۱ | ترمودینامیک مهندسی شیمی ۲ |
انتقال حرارت ۱ | انتقال حرارت ۲ |
کنترل فرایندهای ۱ | کنترل فرایندهای ۲ |
عملیات واحد ۱ | عملیات واحد ۲ |
انتقال جرم | شیمی فیزیک مهندسی شیمی |
آزمایشگاه مکانیک سیالات | آزمایشگاه انتقال حرارت |
آزمایشگاه عملیات واحد | آزمایشگاه شیمی فیزیک |
آزمایشگاه کنترل فرایندها | سینتیک و طرح راکتور |
کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی | کارگاه نرم افزار مهندسی شیمی |
طرح و اقتصاد کارخانه | پروژه |
کارآموزی |
دورس تخصصی
فرایندهای گاز | فرایندهای پتروشیمی |
فرایندهای مواد معدنی | فرایندهای پلیمری |
فرایندهای پالایش نفت | فرایندهای نو در مهندسی شیمی |
زیست فناوری |
بازار کار و درآمد رشته مهندسی شیمی

آگاهی از بازار کار و درآمد دو تا از مسائل مهم قبل از انتخاب هر رشتهای است در واقع انتخاب رشته مقدمهای برای ورود به بازارکار و کسب درآمد است بنابراین لازم است تا قبل از انتخاب هر رشتهای بازار کار و شرایط ورود به بازار کار و درباره نحوه کسب درآمد اطلاعاتی کسب کنید.
بازار کار رشته مهندسی شیمی
با توجه به تنوع محصولات و صنایع مختلف بازار کار این رشته بسیار وسیع است و در برخی از صنایع مانند پالایشگاهها، نفت و گاز، صنایع پلیمری، صنایع معدنی فرصتهای شغلی بیشتری وجود دارد البته میشود در این حوزه های داروسازی، بیوتکنولوژی و رنگ هم وارد بازار کار شد.
به طور کلی با توجه به تخصص و مهارت فارغ التحصیلان میتوانند شغل مناسب خود را پیدا کنند، علاوه بر این راه اندازی کسب و کار بعد از شناخت کافی و کسب دانش و مهارت لازم و جذب سرمایه بهترین گزینه است.
همچنین برای ورود به بازار کار مهارتهای فردی نیز نقش مهمی دارد و سبب میشود شخص از رقبا پیشی بگیرد و به موفقیت دست پیدا کند.
درآمد رشته مهندسی شیمی
میزان درآمد در رشته مهندسی شیمی به عوامل مختلفی از جمله سطح تحصیلات، سابقه کاری، سمت کاری، حوزه تخصصی کار، دولتی یا خصوصی بودن محیط کار بستگی دارد.
همچنین اگر مهندسان شیمی به ماموریت کاری خارج از شهر خود و مناطق نفتی فرستاده شوند به علت سختی کار حقوق بیشتری دریافت میکنند و کسانی که در شرکتهای خصوصی فعالیت میکنند براساس توافق با کارفرما حقوق میگیرند.
بطور کلی میشود حداقل درآمد ماهانه 8 میلیون تومان برای کسی که تازه وارد بازار کار شده و تجربه خاصی ندارد در نظر گرفت همچنین سقف درآمدی برای شاغلین این رشته نمیتوان مشخص کرد چون پیمانکاران صنعت پتروشیمی و شرکت های دانش بنیان درآمد میلیاردی دارند.
فرصتهای شغلی رشته مهندسی شیمی
در قسمتهای قبل در خصوص بازار کار رشته مهندسی شیمی صحبت کردیم و گفتیم که بازارکار این رشته به دلیل وجود صنایع مختلف وسیع است و افراد پس از فارغ التحصیلی براساس تخصص و گرایش خود میتوانند در صنایع مختلف مشغول به کار شوند حالا بطور دقیق تر میریم سراغ فرصت های شغلی این رشته:
- صنایع مربوط به داروسازی
- صنایع مواد غذایی
- صنایع نساجی
- صنایع دولتی و خصوصی نفت، گاز و پتروشیمی
- صنایع تولید رنگ
- پالایشگاههای نفت
- صنایع بازیافت فلزات
- کارشناس مواد خوراکی
- صنایع تصفیه آب
- مدیر کنترل پروژه
- کارشناس وسایل بهداشتی و آرایشی
- مراکز دانش بنیان
- طراحی سیستمها و دستگاههای مورد نیاز
- صنایع استخراج فلزات با ارزش
بهترین دانشگاهها برای تحصیل در رشته مهندسی شیمی
دانشگاه های مختلفی در کشور بصورت با کنکور و بدون کنکور در رشته مهندسی شیمی پذیرش دارند که مهم ترین و با کیفیت ترین و البته معروف ترین دانشگاه ها به دلیل امکانات ، اساتید و سطح دانشجویان این ها میباشد:
- دانشگاه علم و صنعت ایران
- دانشگاه صنعتی ارومیه
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه شیراز
- دانشگاه خلیج فارس
- دانشگاه تبریز
- دانشگاه سمنان
- دانشگاه کردستان
- دانشگاه صنعتی اصفهان
- دانشگاه شهید باهنر کرمان
- دانشگاه یزد
- دانشگاه صنعتی جندی شاپور
- دانشگاه زنجان
- دانشگاه صنعتی امیر کبیر
- دانشگاه یاسوج
- دانشگاه مازندران
- دانشگاه صنعت نفت
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه کاشان
- دانشگاه رازی
- دانشگاه گیلان
- دانشگاه اراک
- دانشگاه گلستان
- دانشگاه صنعتی بابل
- دانشگاه صنعتی بیرجند
- دانشگاه صنعتی کرمانشاه
- دانشگاه صنعتی همدان
- دانشگاه قم
- دانشگاه تهران
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه شاهرود
- دانشگاه حکیم سبزوار
گرایشهای رشته مهندسی شیمی برای ادامه تحصیل
رشته مهندسی شیمی در مقطع کارشناسی دارای گرایشهای مختلفی است داوطلبانی که در رشته مهندسی شیمی قبول میشوند در دو سال تحصیل خود به هیچ عنوان امکان انتخاب گرایش تحصیلی ندارند، اما پس از دو سال میتوانند گرایش خاصی را انتخاب کنند، رشته مهندسی شیمی دارای ۸ گرایش است :
گرایشهای مقطع کارشناسی
مهندسی شیمی با گرایش صنایع غذایی | مهندسی شیمی با گرایش صنایع گاز |
مهندسی شیمی با گرایش صنایع پلیمر | مهندسی شیمی با گرایش صنایع شیمیایی معدنی |
مهندسی شیمی با گرایش صنایع گاز | مهندسی شیمی با صنایع پالایش |
مهندسی شیمی با طراحی فرایندهای صنایع نفت | مهندسی شیمی با گرایش شیمیایی سلولزی |
گرایشهای مقطع کارشناسی ارشد
با شرکت در کنکور کارشناسی ارشد و کسب نمره مناسب در گرایش یا ضریب مورد نظر میتوان بطور تخصصی ادامه تحصیل داد. مهم ترین گرایش های مهندسی شیمی در مقطع کارشناسی ارشد این ها هستند:
مهندسی شیمیایی با گرایش ترموسینتیک و کاتالیست | مهندسی شیمی با گرایش طراحی فرایند |
مهندسی شیمی با گرایش نانو فناوری | مهندسی شیمی با گرایش فرایندهای جداسازی |
مهندسی شیمی با گرایش محیط زیست | مهندسی شیمی با گرایش صنایع غذایی |
مهندسی شیمی با گرایش فرآوری و انتقال گاز | مهندسی شیمی با گرایش صنایع پتروشیمی |
مهندسی شیمی با گرایش طراحی فرایند | مهندسی شیمی با گرایش مدلسازی یا شبیهسازی و کنترل |
مهندسی شیمی با گرایش صنایع شیمیایی معدنی | مهندسی شیمی با گرایش پلیمر |
مهندسی شیمی با گرایش زیست پزشکی | مهندسی شیمی با گرایش پدیدههای انتقال |
مهندسی شیمی با گرایش مهندسی انرژی |
گرایشهای مقطع دکتری
مقطع دکتری رشته مهندسی شیمی دارای گرایشهای مختلفی است، دوره دکتری رشته مهندسی شیمی دارای دو مرحله آموزشی و پژوهشی است دواطلبان در مرحله آموزشی ۱۴ واحد درسی از دروس دورههای تحصیلات تکمیلی را سپری میکنند در ادامه گرایشهای مقطع دکتری را معرفی خواهیم کرد:
مهندسی شیمی با گرایش پیشرفته | مهندسی شیمی با گرایش پدیدههای انتقال |
مهندسی شیمی با گرایش نانو فناوری | مهندسی شیمی با گرایش فرایندهای جداسازی |
مهندسی شیمی با گرایش مهندسی بیوتکنولوژی |
وظایف مهندسان شیمی
هر داوطلبی پس از فارغ التحصیلی میتوانند وارد بازارکار شود و براساس مهارتها و تواناییهای که دارد شغل های مختلفی را انجام دهد. حالا شاید این سوال برای شما مطرح شود که مهندسان شیمی چه کار میکنند؟
و وظایف مهندسان شیمی در صنایع مختلف چیست؟
- طراحی سیستمهای فرایند تولید
- بهینهسازی فرایند تولید از نظر کیفیت
- ایجاد ابزارهای کنترل فرایند
- توسعه روشهای ایمن و بدون ضرر
- طراحی ابزار و فرایندهای جدید
- برقراری ارتباط با مهندسان پروژه
- خرید و نصب تجهیزات
- انتقال نمونههای آزمایشگاهی به محیط کار .
- نظارت و بررسی فرایندهای فیزیکی و شیمیایی
- آزمایش راههای توسعه محصولات در آزمایشگاه
- آزمایش و عیب یابی مدلهای تولید
- نظارت بر ساخت و ساز گیاهان جدید
- نظارت بر عملیات کارخانه
- طراحی سیستمها و دستگاههای مورد نیاز در فرایند تولید
- جمع آوری دادههای مورد نیاز برای ایجاد اصلاحات و تغییرات
- استفاده از توسعه نرم افزار شبیهسازی فرایند برای تهیه بهترین روشهای تولید
مهارتها و تواناییهای مورد نیاز مهندس شیمی
فارغ التحصیلان رشته مهندسی شیمی باید مهارتها و استعدادهای خاصی داشته باشند تا راحتتر بتوانند وارد بازار کار شود و شغل مناسب خود را پیدا کنند بنا بر این میریم سراغ مهم ترین توانایی ها و استعداد شخصی مهندسان شیمی
- استعداد و علاقه به شیمی
- توانایی کار با تیم
- توانایی مدیریت پروژه
- توانایی تصمیم گیری
- توانایی برنامه ریزی
- توانایی درک مفاهیم ریاضی، فیزیک و شیمی
- توانایی بررسی فرایندهای فیزیکی و شیمیایی در فرایند تولید
- مهارتهای قوی برای ارتباط با اعضای تیم
- مهارت تحلیل و حل مسائل
- طراحی سیستم ها و دستگاههای مورد نیاز
- تسلط به نرم افزارهای مهم مهندسی شیمی
رشته مهندسی شیمی بدون کنکور
حال شاید این سوال برای دواطلبان مطرح شود که امکان تحصیل در رشته مهندسی شیمی بدون کنکور وجود دارد؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم بله دواطلبانی که موفق به کسب رتبه قبولی در کنکور نشده اند و نمی توانند این رشته را برای تحصیل در دانشگاه انتخاب کنند میتوانند در دانشگاههای پیام نور، غیر انتقاعی و آزاد و حتی بعضی از دانشگاه های دولتی ثبت نام و در این رشته تحصیل کنند.
هر کدام از دانشگاه های گفته شده دارای شرایط ، زمان و نحوه ثبت نام مختلفی است پس بد نیست راجع به انتخاب رشته بدون کنکور دانشگاه های مختلف اطلاعات کافی داشته باشید تا فرصت تحصیل در این رشته در دانشگاهی تراز اول آن هم بدون کنکور از دست نرود.
در پایان
رشته مهندسی شیمی جز رشته های گروه علوم ریاضی و فنی است که علاقه مندان زیادی به دلیل بازار کار وسیع و متنوع این رشته جذب آن میشوند. لازم است تمام علاقه مندان اطلاعات کافی و جامع راجع به شرایط تحصیل در این رشته داشته باشند.
همچنین باید شخص از نظر استعداد و شخصیت کاملا مورد بررسی قرار گیرد و بعد رشته مهندسی شیمی را انتخاب کند و در نهایت با در نظر گرفتن بازار کار و درآمد این رشته و شرایط پذیرش دانشگاه ها با خیال راحت انتخاب رشته کند.
میتوانید برای مشاوره در زمینه رشته مهندسی شیمی همین الان با کنکور مشاور تماس بگیرید و صفر تا صد سوالاتتون را از کارشناسان کنکور مشاور بپرسید.
